Zazalar: Tarih, Kültür ve Kimlik

Anadolu'nun Dogu ve Güneydogusu'nda yerlesik bir topluluk olan Zazalar üzerine bugüne kadar yapilan çalismalarin çogunda, bu önemli topluluk sadece linguistik ve filolojik veriler üzerinden tanimlanagelmektedir. Anthony Smith'in bir etnik toplulugun temel ögeleri olarak gördügü, “kolektif isim, ortak soy miti, ortak tarih, ortak kültür, ortak teritorya ve dayanisma duygusu” gibi ortak kavramlar, bu çalismalarin konusu olmadi. Dolayisiyla çalismalarin çogu bu yanlariyla eksik kaldi.Ercan Çaglayan'in Zazalar: Tarih, Kültür ve Kimlik kitabi, bu eksigi büyük ölçüde giderirken, linguistigin ve filolojinin yanisira tarih, sosyoloji, antropoloji ve etnoloji gibi disiplinleri temel alarak Zazalarin etnik kökeni, dili, tarihi, inançlari, kültürleri ile kimlikleri birlikte ele aliniyor. Bunun yanisira inanç, mezhep, tarikat, asiret, seyhlik ve seyyidlik gibi kurumlarin Zaza toplumu içindeki yerleri, islevsel konumlari ile birlikte din ve toplumsal yasam çerçevesi içinde irdeleniyor. Ayrica, milliyetçilik, ulus-devlet, dil standardizasyonu, dil planlamalari ve dil politikalarindan hareketle dil-lehçe dikotomisindeki Zazaca tartismalarini da inceleyen Çaglayan, bu konularda da önemli sonuçlara varirken, disiplinlerarasi yaklasimi özgün bir biçimde kullanarak çalismasinin temel çerçevesini bu dogrultuda çiziyor. Zazalar: Tarih, Kültür ve Kimlik, sadece bu yaniyla bile önemli bir basvuru kitabi olma özelligini tasiyan bir eser.
Zazalar: Tarih, Kültür ve Kimlik isimli çalisma, Zazalarin etnik kökeni, dili, tarihi, inançlari, kültürleri ve en nihayetinde kimlikleri üzerine odaklaniyor. Ayrica dil ve lehçe tartismalarinin ideolojik ve manipülatif oldugunu iddia ederek Zazalari etnisite, dil, din, tarih, cografya, kültür, kahramanlar ve diger müsterekler bakimdan ele alarak tüketici kaynakçasi ve ekleriyle Zazalara dair bir basvuru kitabi olmayi hak ediyor. Mehmet Ö. Alkan, Istanbul Üniversitesi