Teracim-i Ahval-i Felasife Filozofların Biyografileri

Bir zamanlar, filozof denildi mi, bundan, dinsiz, derbeder, serseri birtakim insanlar anlayanlarimiz pek çok idi. Hamd olsun, su ilerleme dönemimizde kadinlarimiz dahi simdi bunu anliyorlarsa da, meshur filozoflarin biyografilerine dair kisa pasajlar yazarak namlarini bu zamana kadar birakmis olan filozoflara dair biraz bilgi vermek istedik. Pek eski zamanlardan beri Babil, Hint ve Misir'da hikemi ilimlere revaç olup, ancak oralardaki hikemi ilimler layikiyla alema yayilamamistir. Hikmeti dünyaya yayan, Yunan hakimleridir. Seylerin hakikatleri, nitelikleri ve hallerini kavramak için iki ekol vardir. Birisi, mantik kurallarina göre söz etmek ve düsünmektir. Bu yola girmis olanlar, eger bir dine sariliyor iseler, onlara “mütekellimin“ denilir. Sarilmiyorlar ise, “messa'iyyun“ denilir. Ikincisi, riyazetler ve teveccühler yoludur. Bu yola girmis olanlara bir dine sariliyor iseler, “sufiyye“ ve sarilmiyorlar ise, “israkiyyun“ denilip bunlarin ikisi de kalp aynalarini tasfiye ederek, ilahi sünuhata mazhar olmak üzere ruhani aleme teveccüh etmis olurlar. Ancak, hak dine sarilmis olanlarin kalp aylari düzgün ve olmayanlarin aynalari çarpiktir. Fatma Aliye Hanim (Arka Kapaktan)