Sürgün Sefir Sadullah Paşa - Hayatı, İntiharı, Yazıları

Osmanli Imparatorlugu'nun Viyana sefiri Sadullah Pasa 18 Ocak 1891'in ilk saatlerinde doktorlarin tüm çabalarina ragmen kurtarilamayarak hayata veda etmisti. Yer, Viyana'daki sefaret binasiydi. 53 yillik hazin bir yasam, Osmanli diplomatlarinda çok görülmeyen bir sekilde, intiharla noktalanmisti.Birikimli, dil bilen, ufku açik ve Avrupa'yi yakindan taniyan bir bürokrat olan Sadullah Pasa, 1860'li yillarda Bâbiâli Tercüme Odasi'nda birlikte çalistigi Namik Kemal ve Abdülhak Hâmid Bey, Maarif Nezareti'nde bir dönem birlikte görev yaptigi Cevdet Pasa gibi önemli edip ve yazarlarla dostlugunu hep korumus, kendisi de Tanzimat dönemi edebiyatinin önde gelen yazarlarindan biri olarak kabul edilmisti. I. Abdülaziz'in hal' edilip V. Murad'in tahta çikarilmasindan sonra mâbeyn baskâtipligine getirilen, II. Abdülhamid tahta çiktiktan sonra ise uzun yillar hep yurtdisinda görevlendirilen, Ayastefanos Muahedesi ve Berlin Konferansi gibi çok önemli diplomatik görevler üstlenen Sadullah Pasa ayarinda bir bürokrat intihar noktasina nasil gelmisti? "Sürgün sefir"in trajik sonunda Sultan II. Abdülhamid'in bir payi var miydi? Prof. Dr. Ali Akyildiz'in Sadullah Pasa hakkinda bulabildigi tüm evraklari, arsiv belgelerini, yazilari, mektuplasmalari tarayarak kaleme aldigi ve çesitli sorularin cevaplarini aradigi bu degerli biyografi çalismasi, "Tanzimat dönemi aydinlarinin bu ilginç ve fakat mazlum sima"sini tüm yönleriyle tanitarak yakin tarihimizle ilgili önemli bir boslugu dolduruyor.Akyildiz'in eserin sonuna ekledigi Sadullah Pasa'nin tespit edilebilen bütün mektup, yazi ve siirleri de Tanzimat döneminin bu önemli edibinin nesir ve siir konusundaki kabiliyetini gözler önüne seriyor.