İslam Coğrafyasında Mecusiler

Islâm Cografyasinda Mecûsîler (Emevîler'in Sonuna Kadar) adli bu çalisma, ilgili dönemde dinî, siyasî, sosyo-ekonomik ve diger çesitli alanlarda Müslüman-Mecûsî iliskilerini ele almaktadir. Bu çalismanin gayesi özellikle bazi oryantalist yazarlarin “Mecûsîler'in Müslümanlar tarafindan zorla Islâmlastirildigi, tehcir edildigi, âteskedelerinin tahrip edilip camilere çevrildigi” seklindeki iddialarinin bilimsel bir zemine dayanip dayanmadigini tetkik etmektir. Islâm'in dogdugu sirada Iran ve Orta Asya'da yasayan Mecûsîler, ilk dönem gerçeklestirilen fetihler sonucunda Islâm hakimiyetine girmislerdir. Yapilan baris antlasmalari sonucunda cizye ödemekle ehl-i zimme olarak kabul edilmisler ve diger gayr-i müslim tebaa gibi tevarüs edegeldikleri dinî ve kültürel geleneklerini icra ve muhafaza haklarina sahip olmuslardir. Kendilerine herhangi bir siddet uygulanmamis, asimilasyona ugramamislar, ve Müslüman toplumla birlikte yasayarak sosyal hayatin beraberinde getirdigi arti ve eksileri birlikte paylasmislardir. Kisacasi, Müslümanlarin, Mecûsî halklarla iliskilerinin Islâm'in temel ilkelerinden olan inançlara saygi ve özgürlük ekseninde gerçeklestigini gördügümüz bu çalismamizda, oryantalistlerin en azindan mezkur dönemle ilgili iddialarinin bilimsel dayanaktan yoksun oldugu orta çikmaktadir.