Dört Adalı Hobbes-Locke-Berkeley-Hume

Kiliçsiz akit bos sözden ibarettir'. Bu sözün sahibi Thomas Hobbes, felsefesinin temeline kiliç kadar keskin bir gerçekligi oturtmustur. Astronomide Kopernik'in, fizikte Galile'nin yaptigi devrimin benzerini siyaset felsefesinde yapabilmesinin hikmeti de iste bu atilganligi. Skolastigin kördügümünlerine naturalizm ve empirizmle bileylenmis keskin felsefesiyle aniden inmistir Hobbes. Hiç beklenmedik bir anda…John Locke'sa kiliç sanatlarinda usta degildir çünkü o akli kullanma zanaatinde yetkinlesmistir. Tüm ugrasi aklin dogasini sorgulamak ve yasami akilla düzenlemek üzerinedir. Aydinlanmanin baslangiç filozofu olarak gördügü hürmet bundandir. Ve zamani geldiginde Fransiz ve Amerikan devrimlerinin atesi de John Locke'un kivilcimlariyla tutusacaktir…Locke'un kivilcimlarindan nasiplenen George Berkeley, bilgi teorisinin maddeci bariyerleri üzerinden atlayan Irlandali bir rahiptir. Filozoflarin bin dereden su getiren spekülasyonlarina bir set çeker Berkeley ve sunu sorar: Hakikat tüm insanligin feryadiysa, onu birkaç kisinin oyuncagi haline getirmek de neyin nesi?O da deneycidir selefi Locke gibi ancak onun deneyciligine kilise vitraylarinin renkli isiklari düser.Iskoçya'da 'Aziz David' olarak anilan David Hume ise Berkeley'i takdir etmesine ragmen tanrisal vitraylarin üzerine süphecilik sivasini çekmeye niyetlenmistir.Deneyciligin zirvesidir ama süpheciligiyle handiyse deneyciligi bile tarumar edecegi zannedilir. Neyse ki bilginler bundan kurtulur lakin Hume'un bilgi teorisini üzerine sordugu sorular, filozoflara yepyeni mesailerin kapilarini açar.Iki Ingiliz, bir Irlandali ve bir Iskoç. Britanya'nin bireyi yücelten dört büyük filozofu… Solmaz Zelyüt, Ingiliz felsefe çigirinin dört önemli ismini ele aliyor Dört Adali'da… Ve onlarin bas döndürücü arayislarini siyaset ve bilhassa bilgi teorisi özelinde yogunlasarak anlatiyor. Ayni ethos'un içinden dogan dört felsefenin hikâyesi Dört Adali…