Arapların Gözüyle Bizans

H 1. / M 7. yüzyilda Sasani Imparatorlugu'nun çöküsüyle birlikte genç Islam yayilmasinin karsisinda durabilecek geriye kalan tek güç Bizans'ti. Bir engel oldugu kadar temas noktasi da olan yari geçirgen Bizans siniri fikir ve standartlar, âdetler ve görenekler, dil ve edebiyatin karsilikli alisverisini sagladi; Arap dikkatinin degismez odagi olarak Arap-Islam kaynaklarinin içerigine ve yönelimine yansidi. Tarihyazimi sorunlarinin farkinda bir Arap-Bizans uzmani olarak tuzaklardan yoksun olmayan genis Arap kaynaklari bütünündeki "öteki" Bizans'i inceleyen ve bu kaynaklarin olusturdugu yigindan belli tema ve kaygilari ayiklayan El Cheikh, Arap-Islam dünyasinin Bizans'a bakisini ve bu bakisin yüzyillar boyunca süren temas, karsilikli alisverisler ve savas sonucunda nasil evrildigini inceliyor.Bizans'a Kuran'da yapilan ilk göndermeden Konstantinopolis'in 1453'te fethine kadar uzanan tarihsel çerçevedeki Arap-Bizans iliskileri tarihinde "öteki" temasinin pesine düsen El Cheikh'in bu çabalarinin sonucunda karsimiza çikan, karmasik ve çokanlamli bir imge. "Nadia El Cheikh'in çalismasi, Arap-Islam aynasinda Bizans'in imgesi üzerine uzun süre standart çalisma olarak kalacaktir." Irfan Shahid Georgetown Üniversitesi